Περί ζωής, δικαιωμάτων και nautilus

Μετά από κάμποσα χρόνια απασχόλησης με τους υπολογιστές, για την πλάκα μου πάντα, ακόμα δεν μπορώ να αποφασίσω. Προτιμάω να έχω ένα πρόβλημα, να το ψάχνω και να βρίσκω τη λύση του ή να τριγυρνάω και να βρίσκω μικρά μυστικά και κολπάκια που κάνουν πιο εύκολα ή αλλιώτικα τα πράγματα;  Μάλλον και εδώ τα θέλω όλα.

Το να ξέρεις μέχρι που φτάνεις και μέχρι που μπορούν να επέμβουν οι άλλοι σε σένα, είναι σημαντικό πράγμα στη ζωή. Ξέρεις που δεν μπορεί να σου πει κανένας τίποτα, ποιά όρια έχεις να διευρύνεις και μέχρι που μπορεί να φτάσει ο άλλος, χωρίς να σου στερήσει ελευθερία ή αξιοπρέπεια. Αν τάχεις αυτά ξεκάθαρα στο μυαλό σου, ξέρεις ακριβώς τι γίνεται με τα δικαιώματα στο linux και λείπει μόνο το πρακτικό του θέματος.

Πρωτοάκουσα για τα permissions από το Rute User’s Tutorial and Exposition, κάπου στις αρχές του αιώνα και ήταν το πρώτο «βιβλίο» που διάβασα, για να πάρω μια ιδέα τι είναι και πως δουλεύει αυτό που λένε Linux. Τότε το να σερφάρεις, να ψάχνεις το κάθε τι και νάσαι συνέχεια online, δεν ήταν δυνατό. Έτσι κατέβαζες κάτι μικρό, με υπομονή στο κατέβασμα και έβγαζες τα μάτια σου μέχρι να το καταλάβεις.

Για πολλά χρόνια λοιπόν ήξερα πως τα δικαιώματα άλλαζαν μέσα από την κονσόλα με το chmod. Μετά ήρθε η εξέλιξη. Τι παίζει όμως με τα δικαιώματα σε συντομία και πολύ επιφανειακά; Δίνοντας την εντολή ls -l στην κονσόλα θα πάρουμε αποτελέσματα της μορφής:

Μπροστά από κάθε σειρά υπάρχουν 10 χαρακτήρες. Ο πρώτος μας λέει αν πρόκειται για φάκελο (d) ή για αρχείο (-). Μετά, κάθε μια από τις τριάδες που ακολουθεί, μας λέει τι δικαιώματα έχουν με τη σειρά ο χρήστης (user), η ομάδα στην οποία ανήκει (group) και όλοι οι άλλοι (others).

Τα δικαιώματα που περιγράφονται σε κάθε τριάδα είναι: ανάγνωση (read), εγγραφή (write) και εκτέλεση (execute). Αν για παράδειγμα στην πρώτη τριάδα έχουμε: rwx σημαίνει ότι ο χρήστης έχει δικαίωμα να διαβάσει, να γράψει και να εκτελέσει το αρχείο.

Αν δεν τα πάμε καλά με τα γράμματα και προτιμάμε τους αριθμούς, τότε μπορούμε να αντικαταστήσουμε το read με το 4, το write με το 2 και το execute με το 1. Σε κάθε τριάδα προσθέτουμε τα νούμερα που αντιστοιχούν στις αντίστοιχες λέξεις και παίρνουμε ένα νούμερο. Αυτό μας δίνει τα δικαιώματα που αντιπροσωπεύει η κάθε τριάδα. Έτσι αφού rwx=4+2+1=7 και r-w=4+1=5 τότε το rwxr-xr-x γίνεται 755.

Τα παραπάνω νούμερα δεν είναι αυθαίρετα. Ας πάρουμε το παραπάνω παράδειγμα και ας αντικαταστήσουμε κάθε δικαίωμα με 1 και την έλλειψή του με 0.

rwx r-x r-x

111 101 101

Τώρα μετατρέποντας κάθε τριάδα στο αντίστοιχο νούμερο σύμφωνα με τα παρακάτω:

001 1
010 2
011 3
100 4
101 5
110 6
111 7

έχουμε:
rwx r-x r-x=>111 101 101=>755

Μμμμ… ναι. Αυτή ήταν η εισαγωγή. Αλλού ήθελα να καταλήξω. Μέσα από τον file manager του GNOME, τον nautilus, μπορούμε να αλλάξουμε με γραφικό τρόπο τα δικαιώματα, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα:

Ανοίγοντας την κονσόλα και δίνοντας την παρακάτω εντολή (μια γραμμή), μπορούμε να έχουμε πιο εύκολη και αναλυτική ρύθμιση των δικαιωμάτων:

gconftool-2 –type bool –set /apps/nautilus/preferences/show_advanced_permissions True

Αντικαθιστώντας στην παραπάνω εντολή το True με False, γυρνάμε ξανά στην αρχική μορφή του διαλόγου αλλαγής δικαιωμάτων. Το ίδιο αποτέλεσμα έχουμε και αν κάνουμε τη ρύθμιση μέσα από τον Configuration Editor και τη διαδρομή: /apps/nautilus/preferences στο κλειδί show_advanced_permissions

ΥΓ. Όταν πέτυχα το παραπάνω tip, θυμήθηκα τη συζήτηση, μάλλον αντιπαράθεση, με κάποιο τύπο σε ένα φόρουμ, για το πόσο ανώτερα είναι τα windows που παρέχουν τέτοιες ευκολίες στο χρήστη. Τότε είχα σκεφτεί πως ότι θεωρεί προτέρημα ο καθένας, είναι ενδεικτικό για το τι θα καταλήξει να χρησιμοποιεί, τι απαιτήσεις έχει από τη ζωή και πόσο σέβεται τον εαυτό του και κατ’ επέκταση θέλει να τον σέβονται.

Αυτό ισχύει παντού, αλλά στον κόσμο των υπολογιστών, τέτοια κριτήρια κάνουν τη διαφορά αν θα φιλοσοφείς χωρίς ανησυχίες, ψάχνοντας ενδιαφέροντα πραγματάκια ή θα φιλοσοφείς περιμένοντας να τελειώσει το antivirus, το spyware terminator, το ccleaner, το regcleaner,  το adaware και το Spybot.

😈 Ναι, αυτό ήταν κακία, αλλά είναι γνωστό το ποιόν μου.  :blush: